Ο Σακχαρώδης Διαβήτης δεν είναι καινούργιος εχθρός. Είναι γνωστός εδώ και πάνω από 3500 χρόνια. Τα συμπτώματά του έχουν περιγραφεί από το 1500πΧ, ενώ περίπου από το 150 μΧ τον ξέρουμε και με το σημερινό του όνομα. Τον ήξεραν στην αρχαία Ελλάδα, τον ήξεραν στην αρχαία Αίγυπτο, τον ήξεραν στην Άπω Ανατολή… Και σήμερα, μετά από τόσους αιώνες προόδου και ανακαλύψεων, όχι μόνο δεν τον έχουμε νικήσει, αλλά είναι και πιο διαδεδομένος από ποτέ…

Τι είναι όμως ο διαβήτης; Είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από διαταραχή στον τρόπο με τον οποίο ο οργανισμός διαχειρίζεται (μεταβολίζει) τα διάφορα συστατικά των τροφών και κυρίως τους υδατάνθρακες (τα σάκχαρα). Αυτή η διαταραχή συμβαίνει όταν η ινσουλίνη (μια ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας) δεν είναι αρκετή για να καλύψει τις ανάγκες του οργανισμού. Αυτό σημαίνει δύο πράγματα: (1) το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη και (2) ο οργανισμός έχει τέτοιες ανάγκες που δεν του φτάνει η ινσουλίνη που παράγεται.

Περίπου έτσι διαχωρίζονται και οι δύο κύριοι τύποι του διαβήτη. Η πρώτη διαταραχή κυριαρχεί στον τύπο 1 (όπου η έλλειψη ινσουλίνης είναι απόλυτη). Για άγνωστους κατά το μεγαλύτερο μέρος λόγους, το πάγκρεας καταστρέφεται από τον ίδιο τον οργανισμό, με αποτέλεσμα να μην παράγεται τελικά καθόλου ινσουλίνη, ήδη από πολύ νεαρή ηλικία. Αυτός είναι και ο λόγος που ο τύπος αυτός είχε επικρατήσει και με τα ονόματα “νεανικός” και “ινσουλινοεξαρτώμενος”. Η δεύτερη διαταραχή χαρακτηρίζει κυρίως τον τύπο 2 (πάντα όμως σε συνδυασμό με κάποιου βαθμού ανεπάρκεια στη δυνατότητα του παγκρέατος να παράγει ινσουλίνη). Και αυτή ακριβώς η δεύτερη διαταραχή, δηλαδή η ανάγκη του οργανισμού για όλο και περισσότερη ινσουλίνη, είναι αυτή που δικαιολογεί τον τίτλο του άρθρου. Είναι η διαταραχή που υποδαυλίζεται από τον σύγχρονο τρόπο ζωής, την καθιστική ζωή, την κακή διατροφή και την παχυσαρκία.

Σήμερα, περίπου το 8% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει διαβήτη. Ο αριθμός αυτός, εάν τον αναλογιστούμε, είναι πραγματικά τεράστιος και, δυστυχώς, συνεχώς μεγαλώνει. Στη συντριπτική πλειοψηφία (περίπου 90%) μιλάμε για διαβήτη τύπου 2. Εκτός αυτού, υπολογίζεται πως για κάθε διαγνωσμένο διαβητικό, υπάρχει άλλος ένας που είναι διαβητικός και δεν το γνωρίζει. Τα ίδια ποσοστά ισχύουν δυστυχώς και στη χώρα μας και επιβεβαιώνουν το ότι είμαστε πια πολύ μακριά από τον παραδοσιακό “μεσογειακό” τρόπο ζωής και διατροφής…

Ο διαβήτης λοιπόν είναι ένας “εχθρός” πολύ διαδεδομένος. Είναι όμως παράλληλα και πολύ ύπουλος εχθρός. Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν μας δίνει κανένα σύμπτωμα για χρόνια. Μπορεί να υπάρχει ακόμα και 10-12 χρόνια χωρίς να τον έχουμε καταλάβει και να “δουλεύει υπογείως”. Εάν δεν τον ανακαλύψουμε σε κάποια τυχαία εξέταση, μπορεί να τον ανακαλύψουμε πολύ αργά, με αφορμή κάποια από τις επιπλοκές του. Και οι επιπλοκές αυτές δεν είναι ούτε λίγες ούτε ελαφριές: εμφράγματα και εγκεφαλικά επεισόδια, νεφρική ανεπάρκεια, τύφλωση, ακρωτηριασμοί ποδιών και άλλα.

Απέναντι σ’ αυτόν τον εχθρό, ευτυχώς, έχουμε πλέον πολλά σύγχρονα όπλα. Έχουμε τους τρόπους να τον αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά και να προλάβουμε τις επιπλοκές του. Αρκεί να τον ανακαλύψουμε έγκαιρα και να του δώσουμε τη σημασία που του πρέπει. Η αντίληψη ότι “στις εξετάσεις μου βρήκα και λίγο ζαχαράκι, ε, δε βαριέσαι…” ανήκει πια στην προϊστορία. Η διάγνωση ή μη του διαβήτη τίθεται από το γιατρό, με συγκεκριμένα, αυστηρά καθορισμένα κριτήρια. Και σε περίπτωση που όντως θα τεθεί αυτή η διάγνωση, η άμεση υγιεινο-διαιτητική παρέμβαση και παράλληλα (σύμφωνα με τις διεθνείς οδηγίες πλέον) η άμεση έναρξη φαρμακευτικής αγωγής εξαρχής, μπορεί να μας γλυτώσει από πάρα πολλά προβλήματα.